MİLLİYET.COM.TR / İsrail’in önde gelen haber sitelerinden Ynet, Türkiye’nin Gazze’deki artan rolünü mercek altına alan bir analiz yayımladı. “Erdoğan’ın Gazze hayali, İsrail’in kabusu” başlıklı haberde, Türkiye’nin İsrail’in engellemelerine rağmen müzakerelerde oynadığı kritik role dikkat çekilirken, bu durumun İsrail’de yarattığı endişeler de ele alındı. Analizde Türk askerinin Gazze’de görev almasının risklerine de dikkat çekildi.
‘ERDOĞAN’IN VİZYONU GAZZE’NİN GELECEĞİNİ ŞEKİLLENDİRİYOR’
Analizde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Gazze konusundaki kararlı duruşu ve diplomatik hamlelerinin sonuç getirdiğine dikkat çekilirken “ABD Başkanı Donald Trump’ın inisiyatifiyle yürütülen müzakerelerde Türkiye, ana aktör olarak yer aldı ve Şarm El-Şeyh’teki Barış Zirvesi’nde imzalanan anlaşmada önemli bir konum elde etti” ifadeleri kullanıldı.
Türkiye’nin, bu rolüyle bölgede barışın garantörü haline geldiğini belirten uzmanlar, Türkiye’nin bu başarısının İsrail’i rahatsız ettiğini vurgularken, “Erdoğan’ın vizyonu Gazze’nin geleceğini şekillendiriyor” yorumunda bulundu.
‘EKİPLER YEŞİL IŞIK BEKLİYOR’
Analizde Türkiye’nin rolü bununla sınırlı kalmadığı uluslararası görev gücünde yer alarak Gazze’de rehinelerin cesetlerini bulma operasyonuna da katkı sağlayacağı ifade edilirken 81 kişilik kurtarma ekibinin İsrail’den “yeşil ışık” beklediğini belirtildi.
‘ORTA DOĞU’DA DÜZENİ SAĞLAYACAK’
Ayrıca analizde Erdoğan’ın Müslüman dünyası ile tam uyumunun Türkiye’nin Gazze’deki nüfuzunu güçlendirdiği ifade edilirken Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü (INSS) Kıdemli Araştırmacısı Dr. Gallia Lindenstrauss, “İsrail uzun süre Türkiye’nin Gazze’de rol almasını istemedi ve buna şiddetle karşı çıktı. Ancak Trump’ın baskıları ve Türkiye-ABD ilişkilerinin son dönemde geldiği yakınlıktan dolayı, Trump Erdoğan’a güvenerek Orta Doğu’da ‘düzen sağlamasını’ bekliyor. Türkiye’nin Hamas üzerinde baskı kurma yeteneği anlaşmanın imzalanmasını sağladı” dedi.
‘GAZZE’DE DERİN ROL’
Lindenstrauss, “Türkiye, anlaşmaya katkı sağlayan ana aktörlerden biri olarak görüldü ve bu, Gazze’de daha derin bir rolün kapısını açtı. Türkiye açısından bu, uzun zamandır arzuladığı ve hedeflediği bir gelişme, son derece olumlu” diye ekledi.
İsrailli araştırmacı “Türkiye, en başından beri İsrail’e karşı açıkça karşıt tutum sergileyen bir aktör. İsrail, bu nedenle Gazze’de Türkiye etkisini istemiyor. Bu, anlaşmanın bedellerinden biri ve Tel Aviv için olumlu değil. Türkiye’nin barış koruma ve gözlemci kuvvetlerde deneyimi var, profesyonel bir ordusu mevcut, ancak İsrail Türkiye’yi Gazze’de görmek istemiyordu. Türkiye’yi güney Suriye’den uzak tutmak için çaba sarf ederken, şimdi Gazze üzerinden izin vermek İsrail’in çıkarlarına aykırı” ifadesinde bulundu.
‘OYUN DEĞİŞTİRİCİ HAMLE’
Bununla birlikte analizde Türkiye uzmanı Dr. Rami Daniel, Türkiye’nin rolünün anlaşmanın imzalanmasında kritik olduğunu belirterek “Türkiye geçmişte Gazze’ye büyük miktarda yardımda bulundu. Hatta bir dönem en çok yardım yapan ülkeydi. Erdoğan, İsrail’e karşı direnişte örnek olmaya çalıştı; hiçbir ülke Türkiye kadar ileri gitmedi. Bu, oyun değiştiriciydi. Ankara ateşkesin ilk aşamasında etkili oldu ancak ikinci aşama sorunlu olacağa benziyor” dedi.
‘TÜRKİYE ATEŞKESİN GÖZLEMLENMESİNDE ROL ALACAK’
Türkiye’nin Gazze’deki gelecek rolü hakkında Lindenstrauss, “Tüm detayları bilmiyoruz, ancak Türk tarafından iddialı açıklamalar geliyor. Gerekirse Türk askerlerinin Gazze’de olabileceğini söylüyorlar. Şu an Türkiye’nin ceset arama gücünde yer alacağı net, geri kalanı belirsiz. Türkiye, ateşkesin gözlemlenmesinde rol alacak” diye konuştu.
‘EN BÜYÜK RİSK’
İsrail’in ne yapması gerektiği sorusuna yanıt veren Daniel ise “Mümkünse Türk askeri katılımını minimize etmek iyi olur. Ceset aramada büyük sorun görmüyorum, ancak ateşkesin uyumunu değerlendirmede sorun olabilir. Türk kuvvetlerinin orada olması endişe verici. En büyük risk şu, İsrail kazara vurursa ne olur? Tüm uluslararası güç için geçerli, ancak Türkiye-İsrail gerilimi ve Erdoğan’ın sert tutumuyla daha sorunlu” ifadesinde bulundu.
NE OLMUŞTU?
ABD Başkanı Donald Trump 9 Ekim’de, Mısır’da devam eden müzakerelerde İsrail ile Hamas’ın,Gazze’de ateşkes planının ilk aşamasını onayladığını duyurmuştu.
Müzakerelerin yapıldığı Mısır’da anlaşma imzalanırken İsrail hükümetinin onayıyla 10 Ekim’in ilk saatlerinde anlaşma devreye girmişti. İsrail ordusunun anlaşmada belirtildiği üzere “sarı hat”ta çekilmesinin ardındanGazzeŞeridi’nde ateşkesin aynı gün 12.00 itibarıyla yürürlüğe girdiği açıklanmıştı.
Hamas,Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşması kapsamında 20 sağ İsrailli esiri serbest bırakmıştı. Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, 15 Ekim’de yaptığı açıklamada, varılan anlaşma kapsamında tüm canlı esirleri ve ulaşılabilen cesetleri teslim ettiklerini belirtmişti.
Açıklamada, diğer cesetlerin bulunması ve çıkarılmasının büyük çaba ve özel ekipman gerektirdiği kaydedilmişti. AFAD koordinesinde 8 ilden 81 kişilik arama kurtarma ekibinin Gazze’ye giderek enkazlarda arama çalışma yapacağı aktarılmıştı.